ความหมายของเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการศึกษา

เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการสึกษา by : komson

เทคโนโลยี หรือ Technology มาจากคำภาษาละตินว่า Texere ซึ่งแปลว่า การสานหรือการสร้างซึ่งไม่ตรงกับแนวความคิดปัจจุบัน

เทคโนโลยีตามความหมายของรากศัพท์ แยกได้ 2ส่วน คือ คำว่าเทคโน (technique หรือ วิธีการ)

หรือคำว่า โลยี (Logos หรือวิชาหรือวิทยา) ซึ่งหมายถึงศาสตร์ที่ว่าด้วยการนำระบบวิธีการมาปรับปรุงประสิทธิภาพของระบบต่างๆ ให้ดียิ่งขึ้น และเพื่อนำเทคโนโลยีทางการศึกษามาใช้จีงเป็นการนำระบบวิธีการมาปรับปรุงประสิทธิภาพทางการศึกษาให้ดีขึ้นนั้นเองมีผู้ให้ความหมายของการศึกษาไว้หลายท่าน ดังนี้

คาร์เตอร์ วี กู๊ด ( Carter V. Good , 1973 : 592) กล่าวว่า เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึงการนำเอาหลักการทางวิทยาศาสตร์ไปเพื่อออกแบบการเรียนการสอน และส่งเสริมระบบการเรียนการสอน โดยเน้นที่วัตถุทางการศึกษาที่สามารถวัดได้ถูกต้องแน่นอน

ชัยยงค์ หรหมวงศ์ ให้ความหมายว่า เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึง ระบบการนำวัสดุ อุปกรณ์ และวิธีการมาเพิ่มประสิทธิภาพของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการเรียนให้สูงขึ้น

วิจิตร ศรีสะอ้าน กล่าวว่า เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึง การประยุกต์เอาเทคนิค วิธีการ แนวความคิด อุปกรณ์ และวิธีการมาช่วยเพื่อแก้ปัญหาทางการศึกษาทั้งในด้านขยายงานและด้านปรับปรุงคุณภาพการเรียนการสอน

จากความหมายของคำว่า เทคโนโบยีทางการศึกษาดังกล่าวมาแล้ว จึงพอสรุปได้ว่าเทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึง การนำเอา วัสดุ อุปกรณ์ และวิธีการได ๆ มาประยุดตืใช้ในระบบการศึกษาเพื่อช่วยแก้ปัญหาและปรับปรุงคุณภาพทางการศึกษาเทคโนโบยีทางการศึกษาสามารถจำแนกองค์ประกอบได้ 3 ประเภท ดังนี้

1.ประเภทวัสดุ ( Softwares หรือ materials )

เป็นเทคโนโลยีที่ราคาไม่แพง ใช้แล้วเสื่อมสลายหรือหมดสิ้นไปได้ง่าย เช่น รูปภาพ แผนที่ แผ่นโปร่งใส ฟิล์ม หุ่นต่างๆ แผนภูมิ หนังสือ เป็นต้น

2.ประเภทอุปกรณ์ หรือเครื่องมือ ( hardwares หรือ Equipments )

เป็นเทคโนโบยีที่มีขนาดใหญ๋ ราคาแพง มีระบบการทำงานในตัวเอง เช่น โทรทัศน์ วิทยุ เครื่องบันทึกเสียง เครื่องฉายต่างๆ เป็ฯต้น

3.ประเภทวิธีการหรือเทคนิค (Techniques หรือ Methods )

เป็นลักษณะของกิจกรรมต่าง ๆ ที่อาจจะนำวัสดุหรืออุปกรณ์มาใช้ร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ เช่นการจัดการจัดกิจกรรมการเรียนต่างๆ การแสดงบทบาทสมมุติ เกมส์ต่างๆ เป็นต้น

ความหมายของนวัตกรรมการเรียนการสอน (Educational Innovation )

นวัดกรรม ตามความหมายของคำ สามารถแยกได้เป็น 3 ส่วน คือ

นว หมายถึง ใหม่

อัต หมายถึง บุคคล

กรรม หมายถึง การกระทำ การปฏิบัติ หรือความคิด
ฉะนั้น ตามความหมายของคำว่า นวัตกรรม จึงหมายถึง การกระทำหรือแนวความคิดหรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ ทางการศึกษาที่บุคคลสร้างขึ้นมาเพื่อปรับปรุงคุณภาพทางการศึกษาตามความหมายของนวัตกรรมทางการศึกษาดังกล่าว มิได้หมายความว่า เมื่อมีบุคคลใดประดิษฐ์หรือ กระทำสิ่งใหม่ขึ้นมาแล้ว จะนำไปใช้แพร่หลายได้เลย แต่ความคิดหรือการทำใหม่ ๆ ดังกล่าวจะต้องผ่านขั้นมาแล้ว จะนำไปใช้แพร่หลายได้เลย แต่ความคิดหรือการกระทำใหม่ ๆ ดังกล่าวจะต้องผ่านขั้นตอนดังนี้

ระยะที่ 1 เป็นระยะการประดิษฐ์คิดค้น (Lovention) ระยะนี้ สี่งประดิษฐ์หรือความคิดใหม่ ๆ จะยังไม่เป็นที่แพร่หลายหรือ ยังไม่มีการรับไปปฏิบัติ

ระยะที่ 2 เป็นระยะพัฒนาการ (Development) ของความคิดหรือสื่งประดิษฐ์ เช่นนำไปทดลอง จนได้ผลและพัฒนาจนเป็นที่น่าพอใจ

ระยะที่ 3 เป็นการนำแนวความคิดหรือสิ่งประดิษฐ์ไปใช้ในสถานการณ์ทั่วไป เรียกว่า เป็นระยะแพร่หลาย (Implementation) ซึงเป็ฯแนวปฏิบัติใหม่แลกไปจากที่เคยปฏิบัติมาการที่จะพิจารณาว่า สื่งไดเป็นสวัตกรรมหรือไม่ เราใช้หลักเกณฑ์ดังนี้
1. เป็นสี่งใหม่ทั้งหมดหรือบางส่วน อาจเป็นของเดิมที่ได้รับการปรับปรุงเปลี่ยแปลงให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น หรือเป็นของที่คิดค้นมรใหม่ทั้งหมด

2.การประดิษฐ์วิธีคิดค้นใช้ระบบ (system approach ) ต้องกำหนดขั้นตอนและดำเนืนการอย่างเหมาะสม โดยคำนึงถึงทรัพยากร กระบวนการ และผลลัพธ์ให้ได้

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน (2542:565) ได้ให้ความหมายของนวัตกรรมว่าหมายถึงสึ่งที่ทำขึ้นใหม่หรือแปลกจากเดิมซึ่งอาจจะเป็นความคิด วิธีการหรืออุปกรณ์ เป็นต้น

ทิศนา แขมมณี (2548:418) ได้ขยายความของนวัตกรรมจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ. 2525 ออกไปว่า สิ่งที่ทำขึ้นใหม่ ได้แก่ แนวคิด แนวทาง ระบบ รูปแบบ วิธีการ กระบวนการ สื่อและเทคนิคต่างๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษา ซึ่งได้รับการคิดค้นและจัดทำขึ้นมาเพื่อช่วยแก้ปัญหาต่าง ๆ ทางการศึกษา

สุนันทา สุนทรประเสริฐ (2547 : 9 ) กล่าวว่านวัตกรรมการเรียนการสอนคื่อสื่อการสอนที่ได้รับการพัฒนาอย่างเป็นระบบ โดยผ่านการผลิต การทดลองใช้ ปรับปรุงจนมีประสิทธิภาพแล้วจึงไปใช้จริงอย่างได้ผล

ชนาธิป พรกุล (2537 : 59 ) อธิบายว่านวัตกรรมการเรียนการสอน (Educationnal lnnovation ) คือ สิ่งที่นำเข้ามาใช้จัดการเรียนการสอนเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
พจนานุกรม Oxford Advanced Learnet Dictionary (2000:618) ได้ให้ความหมายของนวัตกรรมไว้ว่าการริเริ่มใช้สิ่งของความคิด หรือแนวทางใหม่ๆ ในการทำสิ่งต่างๆ ขึ้นมา

สรุปได้ว่านวัตกรรมทางการเรียนการสอนคือ สิ่งใหม่ๆ ที่สร้างขึ้นมาเพื่อช่วยแก้ปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนหรือพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรุ้อย่างมีประสิทธิภาพได้แก่ แนวคิด รูปแบบ วิธีการ กระบวนการ สื่อต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษา

ที่มา สุคนธ์ สินธพานนท์ นวัตกรรมการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาคุณภาพของเยาวชน

สมพร สุขวิเศษ เอกสารประกอบการเรียนการสอน รายวิชานวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา